Η Ιστορία της Δασκάλας Γιάννας Παπασάββα

-Μπρε γυναίκα, μήπως είδες πού πήγε εκείνο το μικρό, το αράπικο, το πολλά διεστραμμένο;
– Όχι, Σάββα μου. Χάθηκε πάλι;
– Τώρα ήταν εδώ και μου μπέρδευε τις πετονιές και τ’ αγκίστρια.
– Μπορεί να πήγε στην τάπια, να παίξει με τα παιδιά.
– Μπρε, το άτιμο. Ξύλο που θα του δώκω!

Έτσι μεγάλωνε το αράπικο, στην Κοκκινιά, μια προσφυγογειτονιά της Πρέβεζας, η οποία είχε πάρει το όνομά της από τα πολιτικά φρονήματα των κατοίκων της. Οι περισσότεροι ήταν πρόσφυγες, που πάλευαν καθημερινά για τον επιούσιο, ενώ ο παππούς του αράπικου, με την παλιά του βάρκα, ψάρευε στον Αμβρακικό, για να εξασφαλίσει το φαγητό της οικογένειας.

Με την πάροδο των χρόνων, το αράπικο μεταμορφώθηκε σε μια νεαρή δεσποινίδα, απόφοιτο Γυμνασίου, με την προσδοκία να γίνει δασκάλα. Αυτό όμως δεν ήταν ένα εύκολο εγχείρημα.

Τα εμπόδια και η αποφασιστικότητα

Η Αστυνομία είχε διαφορετική αντίληψη.
– Δεν μπορώ να σου δώσω το πιστοποιητικό, γιατί ο πατέρας σου είναι αριστερός.
– Και τι σημασία έχει αυτό; Εγώ δεν είμαι. Κι έπειτα, είμαι άριστη μαθήτρια. Θέλετε να μου καταστρέψετε το μέλλον; Πώς θα ζήσω; Η οικογένειά μου είναι φτωχή!

Στο τέλος, ωστόσο, κατάφερε να αποκτήσει το πιστοποιητικό και έγινε δασκάλα. Ανταμώσαμε μαζί της στο Λονδίνο, όπου εργαζόταν στο εκπαιδευτικό γραφείο της Ελληνικής Πρεσβείας και εδραιώσαμε μια ειλικρινή φιλία.

Η δασκάλα με την καρδιά χρυσή

Ήταν μια ευγενική ψυχή, με υψηλό επίπεδο μόρφωσης και καλλιέργειας, που διέθετε εξαιρετικά χαρακτηριστικά, όπως η δοτικότητα και το γνήσιο ενδιαφέρον για τους άλλους. Ζήτησε να βαφτίσει τη μικρή μας κόρη και με χαρά αποδεχτήκαμε την πρότασή της. Υπήρξε μια υπέροχη νονά, προσφέροντας στα παιδιά μας αμέτρητα παραμύθια, τραγούδια και ιστορίες. Σε κάθε ανάγκη, σε κάθε δυσκολία, ήταν πάντα παρούσα, προσφέροντας παρηγορητικά λόγια και ψυχική υποστήριξη.

Ωστόσο, η καλοσύνη της δεν παρέμεινε άθικτη. Υπέστη τις δοκιμασίες του ρατσισμού και της κακότητας όταν υπηρετούσε στη Ζάκυνθο, καθώς κάποιοι δεν δέχονταν την παρουσία μιας «ξένης» στα χωράφια τους.

Μια σθεναρή μάχη με την ασθένεια

Προτού φτάσει κοντά στη σύνταξη, η ζωή της χτύπησε τη μπότα με την διάγνωση του καρκίνου. Με γενναιότητα και πραότητα, κατάφερε να νικήσει την αρρώστια και έζησε άλλα είκοσι χρόνια σε αγαπημένο περιβάλλον, ανάμεσα σε ανίψια, φίλους και τα βιβλία της.

Δυστυχώς, πριν από λίγες μέρες, έφυγε για πάντα στα 81 της χρόνια. Άφησε πίσω της μια άσβεστη παρακαταθήκη ανθρωπιάς, καλοσύνης, δοτικότητας και γνήσιου ενδιαφέροντος για τον άνθρωπο.

Η κληρονομιά της

Οι άστεγοι της οδού Σταδίου δεν θα ξαναδούν ποτέ την άγνωστη κυρία που τους προσέφερε, όποτε περνούσε από εκεί, μια ζεστή τυρόπιτα, αφήνοντας και λίγα ευρώ στο κουτάκι.

Έτσι ολοκληρώθηκε ο κύκλος της Γιάννας Παπασάββα, της Δασκάλας. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που την σκεπάζει.

Νίκος Αρβανιτάκης

*Διεστραμμένο: Ατίθασο, αεικίνητο, παιχνιδιάρικο μικρό παιδί, στη Μικρασιάτικη διάλεκτο.